Na ruim 3 maanden wachttijd kon ik in februari eindelijk terecht bij de medisch psycholoog in het UMCG. Ik had besloten dat het nu tijd was. Geen zorgen: ik liep niet acuut met ernstige psychologische problemen rond, maar er waren wel wat kwesties die steeds weer opstaken en waar ik graag iets aan wilde doen.
10 jaar geleden, toen ik revalideerde in Beatrixoord (onderdeel van het UMCG), heb ik een aantal tests moeten doen om te kijken hoe het was gesteld met mijn geestelijke gezondheid. Daar kwam uit dat ik geen psychologische hulp nodig had en van nature positief ben ingesteld. Ik was blij met de uitslag maar ergens vond ik het ook wel jammer geen psycholoog te spreken. Dat je zelf een goede copingstijl (= manier waarop je omgaat met stressvolle gebeurtenissen) hebt, wil nog niet zeggen dat je niet wat hulp kunt gebruiken. En daarnaast was ik heel benieuwd hoe een psycholoog te werk gaat. Ik werkte op dat moment natuurlijk aan een psychologisch getint boek en voordat ik Communicatie ging studeren wilde ik zelf (kinder)psycholoog worden.
Nu is het 10 jaar later en hoewel ik geestelijk niet veel ben veranderd, merkte ik de afgelopen jaren wel dat periodes van afwisselend heftige opvlammingen en intensieve revalidatie z’n tol begonnen te eisen. Er bestond geen rust meer omdat ik nog voordat ik weer helemaal opgeklommen was, alweer in de fysieke put was beland. Dat kost niet alleen fysiek maar ook mentaal veel energie.
Onlangs schreef ik nog een blog over accepteren (De strijd die accepteren heet) en daarin benoemde ik al dat het accepteren van je ziekte iets is dat vaak niet lukt, niet alleen door alle facetten die chronisch ziek zijn met zich meebrengt en die je eerst nog niet kunt zien maar ook door het continu veranderende beeld. Toch had ik ‘acceptatie’ wel op mijn lijstje. Net als vertrouwen in m’n lijf (verdwijnt keer op keer weer en wederopbouw duurt lang), ontspannen, gevoelens van minderwaardigheid (door het ziek zijn op zich maar ook de WIA en het niet of maar deels kunnen deelnemen aan het arbeidsproces) en de (lichte) paniekaanvallen die ik ervaarde op het dieptepunt van de heftigste opvlammingen. Die momenten waarop ik aan bed en huis gekluisterd was en leefde met heftige pijn op de borst. ’s Nachts niet slapen en doodsbang zijn voor wat er in mijn lijf gebeurt omdat niet alles verklaard kan… Al die dingen zijn niet raar en ik schaam me er ook niet voor. Ik had zelf al wat dingen opgepakt, maar de mening van een professional – eens een ander inzicht dan dat van jezelf of van je naasten – zou wel eens meerwaarde kunnen hebben.
Tijdens de intake wordt een persoons- en situatieschets gemaakt. De psycholoog heeft ook inzage in je medische gegevens dus je hoeft niet helemaal vanaf nul te beginnen. Daarna is het tijd om aan de slag te gaan met die dingen waarmee je aan de slag wilt. Waar ik heel blij mee was – en wat me tegelijk ook verraste – was dat ik toen de intake (2 sessies bij mij) voorbij was, ik niet meer voortdurend aan het praten en vertellen was. Ergens had ik toch altijd het idee dat mensen naar een psycholoog gaan om te praten, praten, praten en na die dubbele intakesessie was ik eerlijk gezegd helemaal uitgepraat over mezelf. Ik was er zo klaar mee dat ik zelfs geen zin had in de derde keer. Maar toen bleek dat aan de slag gaan ook echt aan de slag gaan is, en dat vind ik prettig.
Inmiddels is 70% van de behandeling achter de rug en ga ik 1x per maand heen. Ik leerde dat ik veel dingen al prima aanpak. Soms zie ik voor de hand liggende dingen over het hoofd: je kunt ook accepteren dat je gewoon niet accepteert. Dan is het ook klaar. Die eenvoud… daar kan mijn hoofd dan niet bij.
En een vraag aan mij was ook: Moet je altijd iets doen met elk probleem?
Waarom laat ik dingen niet gewoon op z’n beloop? Ik zit vaak verstrikt in mijn eigen hoofd (ik ben een denker) en dat is ook 1 van de belangrijkste veranderingen die ik heb geprobeerd te maken: minder in mijn hoofd zitten en meer ervaren. Het is een proces dat me tot nu toe goed afgaat. Dit zal vooral een uitdaging worden als ik fysiek tot weinig meer in staat ben dan stil liggen. En dan automatisch in mijn hoofd ga zitten.
Om meer rust te creëren probeer ik de focus te verleggen. Hierbij helpt het ook weer uit mijn hoofd te gaan. En prioriteiten stellen. Niet alleen maar bezig zijn met conditie opbouwen. Of nuttig bezig zijn. Maar ook tijd vrij maken voor creatieve bezigheden en vrienden.
Ik heb diverse oefeningen geleerd om te ontspannen en zo ook weggestopte gevoelens te ervaren (wegstoppen ervaar ik soms als makkelijker). Twee van deze oefeningen (die ik zo nu en dan thuis doe) lijken op de meditatie-oefening die ik zelf al geregeld liggend in bed deed (yoga nidra =slaapyoga, via een app).
Er was aandacht voor hoe mijn karakter in elkaar steekt en hoe ik eigenschappen die ik als negatief ervaar (teveel willen en teveel leuk vinden, altijd maar nuttig bezig moeten zijn, …) om kan zetten in iets positiefs. We hebben een paniekaanval en mijn gedrag daarbij geanalyseerd. Je kunt zoiets niet voorkomen. Je kunt wel leren er goed mee om te gaan. Dat wat ik deed bleek al een prima manier: rustig blijven ademhalen, kalm blijven, focus verleggen, lief tegen jezelf praten. Dat is fijn om te horen. Nu ik geen heftige opvlammingen meer heb, heb ik er ook geen last van dus oefenen met wat ik doe kan niet (gelukkig maar). Soms denk ik wel eens: ‘Weet je wat nu echt zou helpen met al het bovenstaande? Als ik gewoon fysiek fit en gezond zou zijn…’ Maar ja…
Of ik denk dat de dingen waar ik mee kwam binnenkort opgelost zijn? Alles is een proces en je zult altijd tegen dezelfde dingen aan blijven lopen alleen veel minder dan eerst als je ze aanpakt. Of je nu naar een psych gaat of je leest een zelfhulpboek: uiteindelijk moet je overal mee aan de slag en het zelf doen. Verandering kost tijd en en het is veel werk want vooral in het begin val je maar al te makkelijk (vooral als je moe bent) terug in je oude gewoonten. Het is gewoon lastig dagelijks omgaan met een ziek lijf en daar kom je niet vrolijk, fris en fluitend door. Maar al doende leer je en maar al te vaak hoe sterk je bent.
Achtergrondinfo
– Wat is een medisch psycholoog?
De medisch psycholoog vind je in het ziekenhuis en is beschikbaar voor mensen die worden behandeld voor een aandoening. Je hebt geen verwijsbrief nodig en je kunt aan je arts vragen om doorverwezen te worden als je psychische problemen ervaart, gerelateerd aan je ziekte. Denk aan angst, somberheid, problemen met acceptatie, verwerking, relatieproblemen, etc. Je krijgt dan een intake waarin wordt gekeken of de psycholoog je kan helpen of dat je beter doorverwezen kunt worden naar de GGZ (bij ernstige psychische problemen) of een andere behandelaar.
– Hoe zien de gesprekken eruit?
Ga uit van ongeveer 10 gesprekken van elk ongeveer 50 minuten. Je begint vaak met el en naarmate de behandeling ‘vordert’ is 1x per twee weken of 1x per vier weken om langzaam richting afronding te gaan gebruikelijk. Verslagen van de gesprekken gaan naar de behandelaar die de doorverwijzing heeft aangevraagd.
– Hoeveel kost het?
Aan de behandeling door een medisch psycholoog zijn geen kosten verbonden.
Heel mooie blogpost. Goed beschreven.