Een paar dagen geleden las ik een stukje tekst dat nu nog door mijn hoofd zweeft. Het ging over verdwaald zijn, onze ‘kaart van het leven kwijtraken’ en is geschreven door Mark Nepo: dichter, filosoof en voormalig kankerpatiënt. Dat laatste benoemd hij veelvuldig in zijn boek en je merkt duidelijk dat de periode van ernstig ziek zijn flinke impact op zijn leven heeft gehad.
Nepo beschijft in zijn boek hoe we verdwaald kunnen zijn in ons eigen leven en hoe ons dat nederig maakt. We zijn dan gedwongen de aarde zelf aan te raken in plaats van het beeld dat we hebben gevormd van de wereld. Hij citeert Helen Luke: “De reis begint pas werkelijk wanneer we dat verliezen waarvan we dachten dat het antwoorden waren, en alleen nog maar dat kunnen accepteren wat we niet onder controle hebben.” Achter elk antwoord, ligt een grotere vraag, zegt Nepo. En achter elke aankomst een onvoorzien begin.
Die verdwaaldheid, het gevoel van verdwaald zijn herken ik heel erg. Ik denk ook dat het goed past bij omgaan met chronische ziekte. En iedere keer als ik denk dat ik het pad weer gevonden heb, een nieuw doel voor ogen heb dat misschien wel haalbaar is, dan eindigt het pad. Of het splitst zich en ik word opnieuw gedwongen keuzes te maken. Soms frustreert me dat mateloos en weet ik niet meer waarmee ik verder moet gaan. En toen schreef hij dit stukje, het stukje dat me zo bij is gebleven…
“Een tunnel graven door het leven naar voornemens die als verplichtingen voor ons liggen, is eigenlijk voorkomen dat je door een groot deel van het leven wordt aangeraakt. Doelbewust zijn wordt eigenlijk heel erg overschat. Het beperkt vaak wat we van de wereld kunnen leren. <…> Het is de grotere bedoeling om in verhouding te blijven met alles wat langskomt, in elk geval lang genoeg om te proeven wat er leeft.”
En toen bedacht ik me dat dat verloren gevoel eigenlijk ook helemaal niet erg. Het geeft ruimte om gewoon maar te ervaren. Te zien wat er gebeurt… Je kunt je ook gewoon laten leiden door het leven en kijken wat er op je pad komt. Leuke verrassingen en minder leuke verrassingen, aangename ontmoetingen en minder aangename ontmoetingen, goede tijden en slechte tijden. Gewoon ‘proeven van wat er leeft’.
Mark Nepo – 7000 manieren om te luisteren naar het leven, Servire, Utrecht, 2013