Heel wat jaren geleden kwam Nietzsche met de interessante uitspraak: “Wat me niet doodt, maakt me sterker.” Onder andere op basis van deze uitspraak behandelt het boek ‘De gelukshypothese’ (Jonathan Haidt, 2006) de tegenspoedhypothese. Deze hypothese houdt in dat mensen tegenspoed, tegenslagen en misschien zelfs trauma’s nodig hebben om het hoogste niveau van kracht, vervulling en persoonlijke ontwikkeling te bereiken. Natuurlijk een thema wat mij als chronisch zieke enorm aanspreekt!
Je kunt Nietzsches uitspraak letterlijk interpreteren, maar het is onwaarschijnlijk dat hij het zo bedoelt heeft – ten minste niet voortdurend want bij een zeer hoge mate van voortdurende stress zijn mensen eerder geneigd Post Traumatisch Stress Syndroom (PTSS) te ontwikkelen. Als je de uitspraak als figuurlijk bekijkt, mag je niet vergeten dat voortdurende stress niet gezond is voor mensen in het algemeen. Maar … onderzoek heeft toch uitgewezen dat in veel gevallen mensen daadwerkelijk ‘groeiden’ of ‘bloeiden’ na de tegenspoed die ze overkwam.
Hoe komt dat?
Onderzoekers zijn zich de afgelopen 15 jaar gaan richten op de voordelen die stress met zich mee kan brengen. Mensen kunnen op drie belangrijke manieren voordeel ondervinden van een stressvolle gebeurtenis:
1. De betreffende uitdaging onthult je verborgen vermogens en door het inzien van je vermogens verandert je zelfbeeld – je leert dat je veel sterker bent en veel meer uitdagingen aankunt dan je je realiseerde. Wellicht krijg je daarom meer behoefte jezelf andere dingen ten doel te stellen.
2. Je relaties veranderen. Tegenspoed blijkt een filter: sommige familieleden en vrienden schieten te hulp, anderen verdwijnen uit je leven omdat ze misschien niet weten wat ze moeten zeggen of zich ongemakkelijk voelen over de situatie. Maar het scheidt niet alleen valse van echte vrienden; het versterkt ook relaties en opent de harten van mensen voor elkaar. Vriendschapsbanden worden hechter en belangrijker.
3. Trauma verandert prioriteiten in en filosofieën over het leven (PLUK DE DAG!) en mensen. Mensen worden als het ware wakker geschud tot de werkelijkheid en zien in dat het leven een geschenk is dat gekoesterd moet worden en zeker niet zo vanzelfsprekend is. Ook gaat geld er minder toe doen en worden mensen en je omgeving belangrijker.
Ik vind dit prachtig. Je wilt helemaal niet ziek worden, je zit absoluut niet te wachten op tegenspoed in je leven, maar ergens zit er nog een klein gouden randje aan. Op het moment dat je inziet dat je het aankunt en dat je door kunt gaan, dan ben je ertegen opgewassen. Lijden moet niet geëerd worden, niet voorgeschreven worden en zeker vermindert worden wanneer mogelijk, het hoeft allen niet altijd 100% negatief te zijn en dat vind ik wel weer een mooie gedachte voor vandaag!
We halen alles eruit wat erin zit:-)
PS Nog een laatste woord: de schrijver gaat nog even in op al die mensen die zeggen dat ze zo gegroeid zijn van binnen door hun lijden en de omgeving die vaak niets anders merkt aan de betreffende persoon – het gaat dan vaak om een nieuw gevoel van innerlijke samenhang, iets wat vaak niet zichtbaar is voor de buitenwereld, maar wat wel voelt als kracht en groei, een wijsheid van binnenuit. Ik geloof dat het bestaat!