De strijd die accepteren heet…

Ik dacht dat ik dat al had gedaan. Dat is ook zo maar… er is een maar. Er bleek meer te accepteren dan ik dacht.

In mijn boek Ziekelijk Gelukkig heb ik uitgebreid geschreven over het accepteren van chronische ziekte en ook over mijn eigen acceptatieproces, dat startte toen ik in de Ziektewet raakte in 2006. Het duurde lang en was niet gemakkelijk. Hoewel ik heel goed door had dat het een proces is dat niet zomaar is afgerond, had ik dat voor mezelf wel min of meer gedaan. ‘Acceptatie? Daar ben ik nu wel klaar mee hoor…’ Maar wat ik schreef in mijn boek over emoties – dat die steeds maar weer terugkomen als je weer een nieuwe fase van je ziekte ingaat (bijvoorbeeld tijdens een nieuwe opvlamming, of bij nieuwe symptomen) geldt ook voor acceptatie.

In ben in mijn vrienden- en kennissenkring en in mijn werk als ‘gezondheidskunstenaar’ heel veel mensen tegengekomen die zeiden dat ze überhaupt niet doen aan accepteren omdat dat voelt als ‘dat je het allemaal wel oké vindt’. Maar dat is voor mij niet de betekenis van acceptatie. De betekenis van acceptatie is voor mij dat je accepteert dat je een chronische ziekte hebt. Je ziet het onder ogen als een feit.

“Een ziekte hebben is heel onhandig als je je doelen wilt bereiken”

Ik zag het voor het eerst onder ogen als een feit tijdens een gesprek met een bedrijfsarts in 2006. Ik zat inmiddels een maand half en half in de ziektewet (ik wilde er niet helemaal in en ik bleef maar over m’n grenzen heengaan en nog zieker worden door nog steeds een paar uurtjes te blijven werken). Deze arts zei recht in m’n gezicht: “Jij hebt je ziekte nooit geaccepteerd. Het wordt tijd dat je dat nu doet.” Ik vond dat heel confronterend. Ook omdat ik toen besefte wat ik allemaal kapot maakte door te doen alsof ik niks had.

Dat is inmiddels alweer bijna 12 jaar geleden. Ik schreef in Ziekelijk Gelukkig al dat accepteren niet iedere dag even gemakkelijk vond, maar dat ik ook had ontdekt dat als het (langdurig) slechter met me ging ik er dan na een tijdje minder moeite mee had. Na die ‘soort van’ acceptatie, zat ik een aantal jaren ‘wel goed’ op dat vlak.

Rond de tijd dat mijn boek uitkwam, besloot ik ook te starten als parttime ZZP-er. Hoewel het slechts om een paar uurtjes per week ging, kwam mijn enorme bewijsdrang, doelgerichtheid en verantwoordelijkheidsgevoel naar boven. Ineens verwachtte ik van mezelf dat als ik op de ene dag zoveel kon doen, dat op de andere dag ook moest. En als ik eenmaal zelf wat geld had verdiend, verwachtte ik ook dat ik dat moest blijven doen. Op goede dagen bleek het toch het makkelijkst ziek zijn weg te drukken en meer van mezelf te vragen. Een ziekte hebben is heel onhandig als je je doelen wilt bereiken.

In een langdurige opvlamming gaf ik me na een aantal dagen uitgeteld op bed wel weer over aan hoe de situatie was, maar zodra ik weer opklom en weer hoop kreeg, vaak na enkele weken van succes, leek de acceptatie weer als sneeuw voor de zon verdwenen. Ik begon me na een tijdje te ergeren aan deze continue wisseling: “Wat is het nou, Janet. Je moet kiezen: wel of niet accepteren en niet alleen wanneer het jou uitkomt.”

“Acceptatie is eerder een vloeiend proces dan een vaststaand feit.”

Voor mij betekende acceptatie dat ik accepteer dat ik een chronische ziekte heb. En dat was het dan: je richt je leven erop in en je gaat door. Maar accepteren dat je een ziekte hebt en accepteren dat je een ander leven hebt gekregen zijn 2 heel verschillende dingen. Ik was vergeten te accepteren dat een ziekte hebben ook vaak betekent dat je tekent voor een compleet ander leven. Vaak niet het leven zoals jij dat voor ogen hebt. Ik heb gemerkt dat acceptatie voor mij een terugkerend thema zal worden. Het zal gepaard gaan met de ups en downs van mijn ziekteproces maar ook met wat daarbij komt kijken: hoe mijn levenskwaliteit op dat moment is en hoe de invulling van mijn leven er uitziet of nog uit kan zien. Omdat dit wisselend is, wordt acceptatie eerder een vloeiend proces dan een vaststaand iets. Dit wist ik 10 jaar geleden nog niet. Maar met leeftijd komt inzicht. Misschien moet ik ‘accepteren dat ik het (alles bij elkaar) nooit geheel zal accepteren’.

Hoe denk jij hierover? Ik ben benieuwd naar je reactie!