In één van mijn aantekeningenboekjes kwam ik het volgende stukje tegen: “We presteren niet op ons optimale niveau als we (chronisch) ziek zijn (of eigenlijk: ons niet lekker voelen) maar we denken ook niet op hetzelfde optimale niveau. We zien onszelf anders: zwakker, niet in controle, bedreigd – de kwetsbaarheid maakt dat je anders gaat denken – en dat zorgt er dan ook weer voor dat je nog kwetsbaarder wordt.”
Ik was dit stukje eens tegengekomen in een Amerikaans boek en vond dat ik het gegeven moest uitpluizen: Is bovenstaande echt waar?
De eerste vraag die nu bij mij opkomt is: Wat is optimaal dan? En hoe weet je wat optimaal is voor een bepaald persoon? Persoonlijk denk ik dat ik altijd beter kan (perfectionisme) maar dat ik dat op een gegeven moment niet meer moet willen. Ik zou dan namelijk nooit meer iets af kunnen ronden want immers: alles kan altijd beter. Het doet me ook wel een beetje pijn te lezen dat ik niet optimaal zou kunnen presenteren omdat er natuurlijk geen dag is dat ik niet ziek ben. Als ik aan het werk ben, dan heb ik meestal niet direct last van die pijn en moeheid maar op de achtergrond blijft hij altijd aanwezig. Beïnvloed dat mijn presteren? Soms wel en soms niet.
We presteren niet alleen niet optimaal maar we denken ook niet optimaal. Daarbij moet ik denken aan die auto-immuunziekten (zoals Lupus en MS) die ervoor zorgen dat mensen soms wat vergeetachtig worden of soms een deel van een hersenen niet meer te lijken kunnen gebruiken. Dit merk ik zelf ook als ik moe word. Mijn concentratievermogen is dan weg en ik heb veel moeite goed te luisteren en vooral de dingen te onthouden. Ik hoor het wel maar neem het niet meer op omdat ik mijn laatste beetje energie nodig heb om op de been te blijven. In zulke gevallen denk ik inderdaad dat zieke mensen niet meer optimaal denken. Maar als je goed uitgerust bent, klaarwakker in je bed ligt, je hebt wel pijn maar die heb je al maanden dus je weet niet meer anders … kun je dan ook niet optimaal denken? Ik vraag het me af. Ik denk dat ook zieke mensen best in staat zijn optimaal te presteren, maar net als niet-zieke mensen, niet altijd. En eigenlijk is er dan weer helemaal geen verschil in het gemiddelde prestatieniveau van de gemiddelde persoon.