In het tweede deel van mijn boek is het bepalen van (nieuwe) doelen een belangrijk item. Ik vind het belangrijk te streven naar een bepaald doel in mijn leven. Het is voor mij zoiets als richting aangeven: als ik niet weet waar ik heen wil, zal ik er ook niet komen. Ik weet immers niet wanneer ik ben gearriveerd. Zoals sommige lezers inmiddels weten was het schrijven van een boek lang mijn belangrijkste doel. Met het uitkomen van Ziekelijk Gelukkig heb ik dat doel bereikt. Het is dus tijd voor een (of meerdere) nieuwe doelen (of waarden) waar ik naar streef. Voor mij heeft dat een toegevoegde waarde. Ik heb richting, ik werk ergens naar toe waar ik onderweg en uiteindelijk veel plezier aan beleef en ik ervaar een gevoel van nut. Dat laatste wil nog wel eens ontbreken als je vaak of langdurig ziek bent en niets kunt doen.
Afgelopen week las ik het boek ‘Simplify life’ van Sjoukje van der Kolk. Daarin stond een paragraaf over waarden en doelen. Door de eeuwen heen hebben filosofen en religieuze en spirituele leiders zich regelmatig uitgesproken over de belangrijkste waarden in een menselijk leven. Volgens deze leiders zijn dat prioriteiten die het individu overstijgen. Enkele voorbeelden: het leveren van een bijdrage die je eigen belang overstijgt, het ervaren van verbondenheid met anderen (liefde, affectieve relaties, vriendschappen), mededogen en compasssie, zinvol bezig zijn (vanuit de overtuiging dat je deel uitmaakt van een groter geheel), waarheid, rechtvaardigheid en schoonheid. Deze waarden klinken zeer aannemelijk en zijn voor mij grotendeels de basis voor mijn dagelijks geluksgevoel.
Alleen nu komt het: uit recent onderzoek blijkt dat deze waarden in de Westerse wereld tegenwoordig grotendeels naar de achtergrond zijn verdwenen omdat de maatschappij zo competitief is ingesteld. Waarden die ingegeven zijn door de tijd (bijvoorbeeld door een markteconomie) lijken nu van groter belang voor de gemiddelde mens. Voorbeelden van huidige waarden zijn: succes, concurrentie, slagen, geld verdienen, status verwerven, je onderscheiden, eruit halen wat erin zit, een beetje psychologie (wat zelfontplooiing, eigenwaarde en respect ontwikkelen, je vrijheid benutten) en enkele ideaalbeelden die door de media zijn ingegeven: een mooi uiterlijk, gelukkige kinderen, een interieur zoals in de woonbladen.
De meeste van die waarden – succes, concurrentie, slagen, meer willen … – spreken mij helemaal niet aan. Met de ideaalbeelden uit de media word ik ook dagelijks geconfronteerd. Ook al wil ik me daar niet door laten beïnvloeden, toch gebeurt dat denk ik geregeld als ik weer eens winkel. Ik herken dingen uit reclames en zie voor mezelf een beter leven met dat product terwijl ik het waarschijnlijk na 1x gebruik weg leg. Met de doelen op het gebied van psychologie kan ik wel wat: ik lees geregeld zelfhulpboeken en probeer mezelf te ontwikkelen. Ik doe dat omdat ik dat leuk vind en er plezier aan beleef. Maar nu de vraag: wat zijn voor mij dan echt belangrijke waarden en wat kan ik daar voor doel aan koppelen? Wat zijn jouw waarden? Waar laat je je door leiden? Door jaloezie of angst, of door liefde? Doe je dingen vooral omdat je mee wilt komen of doe je ze omdat ze jou een goed gevoel geven? Omdat jij ze echt wilt doen, gewoon voor jezelf en voor niemand anders?
Ik ben inmiddels een stapje verder: ik wil graag mijn bijdrage leveren op het gebied van ziekte. Daarbij denk ik aan bekendheid genereren, andere zieken kunnen helpen op wat voor manier dan ook en geld proberen in te zamelen voor meer onderzoek. Welk doel ik precies nastreef nu (een nieuw boek, een stichting, de politiek, alles) weet ik nog niet precies maar ik weet wel welke weg ik neem en dat ik van die weg erg gelukkig word.